İnflamatuar Bağırsak Hastalığı (İBH) alanındaki yeni tedavi ve gelişmelere ilişkin konuşan Prof. Dr. Genco Gençdal, “İBH tedavisi alanında sürekli olarak araştırmalar yapılmaktadır. Özellikle, yeni biyolojik ajanlar, immünmodülasyon stratejileri, probiyotikler, fekal transplantasyon ve gen tedavisi gibi alanlarda umut verici gelişmeler mevcuttur.” dedi.
Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı Gastroenteroloji Bilim Dalından Prof. Dr. Genco Gençdal İBH Günü’ne özel BusinessMED’in sorularını yanıtladı.
İnflamatuar Bağırsak Hastalığı (İBH) nedir ve sık görülen semptomlar nelerdir?
İBH; bağırsakların kronik, tekrarlayan ve inflamatuar bir hastalığıdır. Genellikle İBH hastaları, Crohn hastalığı ve ülseratif kolit olmak üzere ikiye ayrılır. Bu iki hastalık farklı klinik ve patofizyolojik özelliklere sahiptirler. Bu iki türe uymayan hastalar için indetermine kolit gibi bir tanımlama da mevcuttur. Klinik olarak; karın ağrısı, diyare (bazen kanlı), kilo kaybı, yorgunluk ve ateş gibi non-spesifik semptom ve bulguları sık görülür.
İBH tedavisinde cerrahi müdahale, komplikasyonların varlığında veya tedaviye dirençli vakalarda düşünülebilir.
İBH klinik uygulamada tipik olarak nasıl teşhis edilir?
İBH teşhisi hikaye, fizik muayene, klinik bulgular, endoskopik yöntemler ve görüntüleme bulguları ile konur. Endoskopik inceleme, kolonoskopi ve gastroskopi ve işlemler ile alınan biyopsi ile desteklenir. Kan testleri (tam kan sayımı, CRP, sedimentasyon), görüntüleme yöntemleri (ultrasonografi, MR, BT), bazı dışkı testleri (kalprotektin) hastalığın tanı, tedavi ve takibinde yardımcı olabilir.
İBH tanısını doğrulamak için kullanılan temel tanısal testler veya prosedürler nelerdir?
İBH tanısında kullanılan temel testler arasında kolonoskopi, endoskopik biyopsi, kan testleri (sedimantasyon hızı, CRP, lökosit sayımı) ve dışkı incelemesi (kalprotektin ve diğer dışkı testleri) bulunur. Bu testler, hastalığın türünü ve yaygınlığını belirlemeye yardımcı olur.
Farmakolojik ve farmakolojik olmayan yaklaşımlar da dahil olmak üzere İBH’yı yönetmek için mevcut çeşitli tedavi yöntemlerini özetleyebilir misiniz?
İBH tedavisinde farmakolojik yaklaşımlar, anti-enflamatuar ilaçlar (sulfasalazin, mesalazin), immünosupresifler (azatiyoprin, metotreksat) ve biyolojik ajanlar (infliksimab, adalimumab) gibi ilaçları içerir. Cerrahi müdahale, komplikasyonların varlığında veya tedaviye dirençli vakalarda düşünülebilir. Beslenme terapisi ve yaşam tarzı değişiklikleri de tedavi planının önemli bir parçasıdır.
İBH’li hastaların prognozunu etkileyen faktörler nelerdir?
İBH’nın seyri bir dizi faktöre bağlıdır. Bunlar; hastalığın türü, yaygınlığı, komplikasyonlarının varlığı, tedaviye yanıt ve hastanın genetik yatkınlığı ve yaşam tarzı gibi faktörleri içerir.
İBH alanında umut verici yeni tedaviler veya araştırma gelişmeleri var mı?
Evet, İBH tedavisi alanında sürekli olarak araştırmalar yapılmaktadır. Özellikle, yeni biyolojik ajanlar, immünmodülasyon stratejileri, probiyotikler, fekal transplantasyon ve gen tedavisi gibi alanlarda umut verici gelişmeler mevcuttur. Bu çalışmalar, İBH tedavisinde daha etkili ve daha az invaziv yaklaşımların geliştirilmesine olanak tanımaktadır.
İBH teşhisi hikaye, fizik muayene, klinik bulgular, endoskopik yöntemler ve görüntüleme bulguları ile konur. Endoskopik inceleme, kolonoskopi ve gastroskopi ve işlemler ile alınan biyopsi ile desteklenir.
