KOAH, kronik obstrüktif akciğer hastalığının baş harflerinin kısaltmasından oluşan bir hastalıktır. KOAH’ın en sık nedeni arasında sigara ve tütün ürünlerinin tüketimi yer alıyor. Çevresel ve mesleki birtakım maruziyetler de KOAH oluşumuna neden olabiliyor. Dünya üzerinde milyonlarca insanı etkileyen bu hastalık her yıl 100 binlerce insanın hayatını kaybetmesine neden oluyor. KOAH 40 yaş üzerinde daha sık görülüyor. Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Prof. Dr. Taha Bahadır Üskül, 15 Kasım “Dünya KOAH Günü” kapsamında KOAH ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
KOAH bronşları daraltıyor, akciğer dokusunu bozuyor
KOAH tüm dünyada yaygın olarak görülen, kronik olarak hava yollarının yani akciğer içerisindeki bronşların daralmasına yol açan, ilerleyen zamanda da akciğer dokusunun bozulmasıyla karakterize olmuş, uzun süreli bir solunum yolu hastalığıdır. KOAH’ın en önemli nedeni sigara tüketimidir. Sigarayla birlikte puro, nargile, pipo gibi diğer tütün ürünlerinin tüketimi de aynı şekilde hastalığın gelişiminde etkilidir. Ayrıca mesleki veya çevresel olarak organik, inorganik tozlara, birtakım kimyasallara maruz kalmak, ev içi ortam kirliliği, özellikle tezek benzeri ürünlerin yakıt olarak kullanılması sonucu ortaya çıkan birtakım kimyasalların solunmasıyla da KOAH hastalığı gelişebilmektedir. Genelde 40 yaş üzerindeki KOAH daha sık görülmektedir. KOAH’ta hastaların en önemli şikayeti öksürük, balgam, nefes darlığı ve nefes alıp verirken seslerin duyulduğu hırıltılı bir solunumdur. KOAH tanısı konduktan sonra sigara içilmeye devam edildiği takdirde hastalık giderek çok daha ilerleyici bir konuma gelmektedir.
KOAH tedavisinde en önemli adım sigaranın bırakılmasıdır
Muayeneyle birlikte yapılan solunum fonksiyon testi ve akciğer görüntülemeleri KOAH tanısını için yeterli olmaktadır. Tedavide en önemli adım sigaranın bırakılmasıdır. Onun dışında da nefes alıp vermeyi kolaylaştıran, bronşlardaki daralmayı gidermeye yardımcı çok sayıda inhaler de denilen solunum yoluyla çekilen ilaçlarla beraberinde ağız yoluyla alınan birtakım ilaçlar kullanılmaktadır. KOAH ilerleyici bir hastalık olduğu için hastaların yaşam kalitesini de oldukça düşürmektedir. Hava yollarındaki daralmanın ve akciğer dokusundaki hasarlanmanın giderek artmasıyla son dönemde hastalar ev içinde bile hareket etmekte zorlanırlar. İlerleyen evrelerde ağır KOAH’lı hastalarda sürekli oksijen desteği veya evlerinde kendilerinin kullanacağı bir takım mekanik solunum desteği yapan cihazlara ihtiyaç duyulabilmektedir. Sigaranın bırakılması KOAH tanısında konduktan sonra hastalığın progresyonu denilen ilerleyişini durduran en önemli etkendir.
KOAH hastaları grip ve zatürre aşılarını mutlaka yaptırmalı
KOAH hastalarının mutlaka her yıl grip aşısı yaptırmaları ve özellikle sonbahar ve kış aylarında gribal ve viral enfeksiyonlardan korunmaları gerekmektedir. Grip aşısı dışında KOAH hastalarına zatürre aşısı yaptırmaları da mutlaka önerilmektedir. Çok daha ileri seviyeye gelmiş, ilerlemiş ağır KOAH’lı hastalarda ilaç tedavilerine ek olarak uygulanabilen bronkoskopik endobronşiyal valf yöntemi bulunmaktadır. Bu yöntemle akciğer dokusu içerisinde aşırı şişmiş ve havalanmış akciğer kısımlarına yerleştirilen birtakım valflerle bu kısımların sönmesi, hastaların efor kapasitelerinin ve ev içerisi mobilitelerinin artması hedeflenmektedir. KOAH zor, uzun süreli ve hayatı boyunca kişiyi etkileyen bir hastalıktır. KOAH’tan korunmanın en önemli yolu sigara ve tütün ürünleri kullanmamaktır.
